Gestrest van al die tips om stressvrij te leven

Vorige week werd ik geconfronteerd met een artikel dat boordevol tips stond om stressvrijer te kunnen leven. Dat artikel wilde ik uiteraard meteen lezen. Tips voor minder stress maken me nieuwsgierig. Maar deze keer besloot ik wat langer stil te staan bij wat de boodschap daadwerkelijk met me deed. Mijn brein begon duizend gedachten te produceren. ‘Ik kan een nóg gelukkiger leven leiden.’ En: ‘Ik moet meer tijd spenderen om te niksen’, ‘Ik moet beter worden in mindfulness’, ‘Ik zou beter mijn best moeten doen om een stressvrij leven te hebben’. Kortom: die stress moet weg. Met als gevolg een gevoel van druk. Want naast dat ik een goede vader wil zijn, een goede ondernemer en een goede partner, moet ik nu ook een stressvrij persoon zijn. Nog meer bordjes die ik omhoog moet houden.

We zijn niet gemaakt om gelukkig te zijn

Psychiater Anders Hansen schrijft in zijn boek ‘Het ongelukkige brein’ dat we niet gemaakt zijn om de hele tijd blij en gelukkig te zijn. Als dat zo was, dan zouden onze voorouders het niet hebben overleefd. Dan zouden ze bijvoorbeeld zonder angst een gevaarlijke grot vol dodelijke beren zijn ingelopen. Dat deden ze echter niet. Met andere woorden: angst en stress helpen ons te overleven en zijn juist gezonde reacties.

We moeten van stress af, of toch niet?

Het conflict waarin we tegenwoordig zitten, is dat we als samenleving hebben bepaald dat we stress moeten uitbannen. Het is namelijk slecht. Ja, teveel stress is ongezond. Maar een beetje stress heb je nodig. Zonder stresshormonen zouden we niet eens ons bed uitkomen. Kortom: zo gestrest hoef je niet te raken van een beetje stress.

“Onze huidige kijk op stress, levert stress op”

Een voorbeeld: je schrikt op van de grote hoeveelheid mails die binnenkomen. Je voelt spanning. Tot nu toe is dit een logische, normale en ook gezonde reactie. Ons oordeel hierover maakt het ongezond. We krijgen gedachten als ‘wat ik nu ervaar is niet goed en ongezond’. Met als gevolg dat we stress krijgen van de stress. Dan wordt stress vanzelf ongezond.

Geldstress door een gebrek aan eigenwaarde

Een andere vorm van stress is geldstress. Dit komt heus niet alleen voor bij mensen met lage inkomens. Het kan in iedere inkomensgroep voorkomen. Het toverwoord is vertrouwen. Als je dit mist in jezelf is de kans groot dat je jezelf niet capabel genoeg vindt. Hierdoor kun je het gevoel krijgen dat je ‘nu moet pakken wat je pakken kan!’ voordat het te laat is. Met als gevolg onrust, moeilijk stil kunnen zitten, altijd iets ‘moeten’ doen.

Het enige wat dan helpt is vertrouwen hebben in jezelf. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig kun je dit vertrouwen wel opbouwen door kleine acties te bedenken en uit te voeren. Belangrijk hierbij is: hoe kleiner de actie, hoe groter de kans op succes. En daaraan gekoppeld: hoe sneller het vertrouwen in jezelf groeit. Denk maar eens terug aan hoe je hebt leren fietsen. Waarschijnlijk ben je net als ik gestart met een driewieler zonder trappers. Vervolgens groeide je toe naar een fietsje met zijwieltjes en toen pas naar een volwaardige fiets zoals je nu hebt. Kortom: voordat je zonder te vallen kon fietsen, gingen er heel wat kleine acties aan vooraf. Vaak zijn we geneigd te denken dat we onze kinderlijke leerfase wel kunnen overslaan en direct naar dat einddoel kunnen. Helaas halen we hiermee ons zelfvertrouwen alleen maar naar beneden. Want je gaat met zo’n groot doel heel vaak vallen.

Tips voor een stressvrijer leven

Hoe zou het zijn om stress vanaf nu gewoon waar te nemen als een signaal van het lichaam dat wil overleven? Zou je dan nog steeds zo balen? Of zou je er met meer mildheid naar kunnen kijken? Het gevoel komt immers naar boven om jou te beschermen. Stel jezelf de vraag nadat je stress hebt ervaren – want tijdens lukt meestal niet – ‘was mijn leven in gevaar?’. Zo nee, bedank je brein dan voor de waarschuwing en besef dat je overlevingssysteem prima werkt en ga verder met je dag.

Mijn eigen ervaring

Toen ik voor mezelf deze techniek ging hanteren, kreeg ik niet perse een stressvrijer leven. Wat ik wel ervaarde – en nu nog steeds ervaar – is dat ik nu oké ben met de stressmomenten in mijn leven. Ik ben er niet meer mee in gevecht. Dat scheelt een hoop energie die ik kan besteden aan zaken die ik belangrijk vind in het leven.

Over Jop Jorrit Haverkamp-Fissette
Jop van The Well-being Workplace traint leidinggevenden, teamleiders en HR professionals om burn-outs, werkstress en verloop te voorkomen. In de trainingsprogramma’s leer hoe je met behulp van psychologische interventies de mentale gezondheid, vitaliteit en het welzijn van jouw teamleden effectief kunt beïnvloeden. Dit leidt tot meer werkgeluk, betrokkenheid en duurzaam resultaat.