“Angst op de werkvloer is niet normaal”
Ben jij wel eens bang op de werkvloer? Bang om een fout te maken, of door de mand te vallen, bang voor je manager of voor reacties van klanten of misschien wel bang om jezelf te zijn? Angst op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt en volgens Jolein de Rooij, psycholoog en auteur van het boek ‘Nooit meer bang op je werk’ is dat niet normaal. We vroegen haar om tips.
Fotograaf: Nikos Tsiokas
Voor haar boek heeft Jolein veertig mensen gesproken die angstig waren op de werkvloer. Bang zijn op én tijdens je werk. Het is nogal wat. Jolein vermoedt dat iedereen in meer of mindere mate bang is op het werk.
“Medewerkers kunnen bang zijn voor hun baas, collega’s, of klanten. Ze zijn bang voor de telefoon, vrezen een fout te maken, te falen, ontmaskerd te worden of gewoon zichzelf te zijn. Hoe dat zich uit? Ze doen er alles aan om aardig gevonden te worden, de goede sfeer in stand te houden of niet ontslagen te worden. Ze krijgen last van een burn-out, of een bore-out, hebben fobieën, raken in paniek, zijn bang het woord te nemen tijdens vergaderingen, zijn bang voor extraverte collega’s, leidinggevenden of zelfs ondergeschikten. Ze lijden aan carrièrestress of faalangst.”
Ik ben niet bang
Het is een hele opsomming. Maar als je aan je collega’s zou vragen of ze bang zijn, is het antwoord vaak ‘nee’. Niemand is bang en bang zijn is niet stoer. We komen er dan ook niet graag openlijk voor uit als we angstgevoelens ervaren. “Áls we onszelf er al bewust van zijn. Het begint namelijk met zelfinzicht. Angst is een emotie die je niet durft te voelen, niet deelt met je collega’s en vaak zelfs niet eens met jezelf. Stel dat je vijf minuten de tijd voor jezelf neemt en nadenkt, dan durf ik te zeggen dat ook jij wel eens momenten van angst op het werk hebt gehad”, zegt Jolein overtuigend. “En het hoort er niet bij. Zelfs niet een klein beetje. Het wordt genormaliseerd.”
Mocht je nu gaan twijfelen aan jezelf en denken dat jouw angst dus niet normaal is, luister dan vooral naar het advies van Jolein – en de andere ervaringsdeskundigen die zij voor haar boek sprak – “Er is niets mis met jou. Besef jezelf dat het leven niet makkelijk is. Niks gaat zoals we willen. We zijn allemaal mensen. En wees lief voor jezelf, waardeer en respecteer jezelf zoals je bent.”
Druk op de schouders
We moeten allemaal werken om ons brood te verdienen en het liefst ook nog voor die wekelijkse borrel of dat maandelijks etentje. En ook – of juist – om te shoppen. Ons werk, en daarmee het inkomen en de status, is belangrijk voor ons. “Als je erover nadenkt, is werk dus helemaal geen onschuldige situatie. Het is de manier waarmee je de rekeningen betaalt en waarop je je leven kunt leiden zoals jij dat wilt. Naast je eigen karaktereigenschappen, krijg je te maken met die van je collega’s en leidinggevende en ook met de organisatiecultuur. Stress ligt op de loer en in veel situaties komt ook angst om de hoek kijken. Ik wil dat taboe doorbreken én bespreekbaar maken.” Dat begint met jezelf kwetsbaar op durven stellen en dat moet volgens Jolein vanaf de top komen. “Goed voorbeeld doet volgen.”
Zo ga je om met angst op de werkvloer
Vergroot je zelfkennis
“Herken de gevoelens van angst. Voel je het ergens in je lichaam? Durf je te luisteren naar de signalen? Ben je ergens bang voor, en waarvoor dan? Negeer deze signalen niet.”
Stop met jezelf de schuld geven
“Als je aan jezelf hebt toegegeven dat je bang bent en je onder ogen ziet wat er aan de hand is, zoek de oorzaak dan niet direct bij jezelf. Zoom uit en kijk in je werkomgeving wat niet klopt. Hoe zit het met de werksfeer, de cultuur en alle andere externe facetten? En hoe dragen die bij aan jouw angst? Daarna neem je eigen verantwoordelijkheid en kijk je wat je zelf aan deze dingen kunt doen.
Accepteer dat het leven altijd anders loopt
Als je accepteert dat het leven niet altijd loopt zoals je wilt, dat werk niet altijd leuk is en je voornamelijk werkt voor je geld. Als je dat allemaal aan jezelf toegeeft dan wordt de druk al een stuk lager. Dan hoef je ook niet boos op jezelf te zijn en kun je met meer liefde naar jezelf kijken. Pas dan ontstaat er inzicht en kun je bepalen wat je gaat doen.”