Ga jij weleens met buikpijn naar je werk of ben je blij als die ene collega zijn of haar parttime dag heeft? Uit onderzoek blijkt dat een kwart van werkend Nederland een werkvijand heeft, je bent dus niet de enige. Werkgeluk bestaat voor een groot deel uit het hebben van leuke collega’s, daarom is het tijd dat we hier bij werk&geluk eens induiken. Is het erg om een werkvijand te hebben of brengt het stiekem ook iets goeds? En hoe ga je op een goede manier met je rivaal om?
Een werkvijand is vaak iemand die goed is in dingen waar jij niet zo goed in bent of waar je onzeker over bent. Een collega die alle leuke klanten en mooie promoties voor je neus wegkaapt of gewoon ontzettend in je allergie zit. Je komt ze meestal tegen in organisaties waar een duidelijke hiërarchie is en waar mensen niet kunnen doorgroeien. Er ontstaat dan een soort machtsspelletje.
Om zo goed mogelijk met jouw werkvijand om te gaan, is het handig om eerst duidelijk te hebben wat voor type je voor je hebt. Werkvijanden zijn er namelijk in verschillende soorten en maten. Ik zet ze hieronder voor je op een rij, met in het kort hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Het klinkt allemaal niet heel gezellig, ik weet het. En wanneer jouw werkvijand je baas is, kan dat funest zijn voor je werkgeluk. Maar in sommige gevallen heb je zelf nog best wat controle over hoe je met jouw werkvijand omgaat.
Blijf in elk geval zoveel mogelijk bij jouw eigen kwaliteiten en laat je vooral niet uit de tent lokken. Probeer ook om die werkvijand een beetje te begrijpen. Wat drijft hem of haar? Kun je op een manier communiceren die voor jullie beiden werkt? Dus zonder dat je continu op je tenen loopt én zonder dat je de ander meteen laat steigeren. Personeelsfeestjes en een informele borrel op z’n tijd kunnen daarbij helpen, maar ook insights discovery is een goed hulpmiddel.
Durf je ook kwetsbaar op te stellen, er is een kans dat je werkvijand dat dan ook doet. Op die manier kun je een open gesprek met elkaar aangaan.
Het gedrag van je werkvijand heb je natuurlijk nooit compleet in de hand. Ook niet met de beste wil van de wereld en alle kennis vanuit insights discovery. Daarom is het ook belangrijk om je te focussen op collega’s waar je wel goed mee door één deur kunt. Collega’s die je ook op z’n tijd positieve feedback geven. Doe lekker je werk en heb het leuk met de mensen die je leuk vindt. Geef die werkvijand dus wat minder aandacht.
Praat er ook eens over als je merkt dat je dat nodig hebt. Bij voorkeur met iemand van buiten je werk. Iemand die objectief is en waarbij het geen roddel en achterklap wordt. Praten lucht op en je kunt weleens verrassende inzichten krijgen.
“Je ergeren aan een werkvijand is precies wat je nodig hebt om het leven op kantoor draaglijk te maken”, zegt de Britse journalist en schrijver Elle Hunt. Zij schreef het boek Why everyone needs a nemesis, oftewel Waarom iedereen een aartsrivaal nodig heeft. “Als je een collega kiest als aartsvijand wordt het leven op kantoor een soort televisieshow en dat geeft je minder het gevoel een loonslaaf te zijn met een eentonig leven.” Aldus Elle Hunt.
Arbeidspsycholoog Tosca Gort geeft aan dat onze hele samenleving, het kapitalisme, op competitiviteit gebouwd is. En dat werkt goed. Wie competitief naar elkaar toe is, bereikt daardoor meer. En dat is wat een werkvijand ook voor je kan doen. “Zijn of haar botte opmerkingen kunnen een prikkelend effect hebben, waardoor je kritisch naar jezelf gaat kijken en misschien dingen kunt veranderen.”
Lodewijk van Ommeren, directeur van advies- en trainingsbureau Bureau Zuidema, is het hier niet mee eens. “Je collega als een rivaal zien kan misschien wel helpen om meer gemotiveerd te raken, maar uiteindelijk gaat het je niet verder helpen. Rivalen moeten uitgeschakeld worden, en dat lijkt mij een kostbaar verlies van je energie. Een vijand kiezen op kantoor zorgt voor schijnveiligheid. Je creëert er kliekjes en clubjes mee op de werkvloer. Dat is echt een ongezonde werkomgeving, waar niemand beter van wordt.”
Wat vind jij? Is een werkvijand iets goeds of toch niet?
