Ook al vind ik m’n werk écht heel leuk, ik kan ook enorm genieten van een vrije dag. Lekker wakker worden zonder wekker, de tijd nemen voor m'n ontbijt, een beetje sporten en verder doen waar ik zin in heb (en wat het weer toelaat). Maar hoe zit het eigenlijk met die vrije dagen? Welke dagen krijg je sowieso vrij en hoeveel vakantiedagen krijg je? Voor werk&geluk ging ik op onderzoek uit.
Met de meeste officiële feestdagen ben je waarschijnlijk bekend. Maar sommige dagen zijn een beetje verwarrend. Is het nou officieel een feestdag of toch niet? Hieronder staan alle officiële feestdagen voor je op een rijtje. Dit zijn niet per se dagen waarop je vrij bent. Hoe dat zit vertel ik je zo.
Officiële feestdagen:
In de meeste cao’s is afgesproken dat 5 mei, Bevrijdingsdag, alleen in lustrumjaren geldt als een vrije dag, dus elke vijf jaar.
Er is geen wet waarin staat dat bepaalde feestdagen ook vrije dagen zijn. In je cao of arbeidsovereenkomst vind je terug of jij vrij bent op bepaalde feestdagen. Veel bedrijven zijn op officiële feestdagen gesloten en hebben deze dagen ook als vrije dagen in hun cao opgenomen. Maar wanneer je bijvoorbeeld in de zorg werkt dan kan het werk niet stilliggen omdat het toevallig kerst is.
Staan alle feestdagen in jouw cao als vrije dagen? Geluksvogel! Dan hoef je in elk geval geen vakantiedagen op te offeren om vrij te kunnen zijn. Nieuwsgierig op hoeveel vakantiedagen je recht hebt? Wettelijk krijg je elk jaar 4 keer het aantal uren dat je per week werkt. Werk jij bijvoorbeeld standaard 25 uur per week, dan heb je wettelijk gezien recht op 100 vakantie-uren per jaar. Daarmee kun je dus 4 weken vakantie per jaar opnemen.
Daarnaast zijn in de meeste cao’s ook bovenwettelijke vakantiedagen opgenomen. Hoeveel dat er zijn, dat verschilt nogal. Check dus vooral jouw cao (of arbeidsovereenkomst) als je hier meer over wil weten.
Hier wordt het onderscheid tussen wettelijk en bovenwettelijk duidelijk. Bovenwettelijke vakantiedagen zijn namelijk vijf jaar geldig. Na deze verjaringstermijn vervallen de bovenwettelijke vakantiedagen. Je wettelijke vakantiedagen verlopen eerder. Namelijk een half jaar na het kalenderjaar waarin je ze hebt opgebouwd. Zorg dus dat je de wettelijke vakantiedagen van vorig jaar voor 1 juli hebt opgenomen.
In de wet is geen recht geregeld over de opbouw van bovenwettelijke vakantiedagen bij ziekte. Het is wel mogelijk om hier afspraken over te maken in een arbeidsovereenkomst of cao. De opbouw van wettelijke vakantiedagen bij ziekte is wel wettelijk geregeld. Die bouw je dus gewoon op als je ziek bent.
Het is mogelijk om de bovenwettelijke vakantiedagen die je niet opneemt uit te laten betalen. De wettelijke vakantiedagen mag je niet uit laten betalen. Een uitzondering op deze regel is dat dit aan het einde van het dienstverband wel mag.
De wettelijke regeling van betaalde vakantiedagen is bedoeld voor een gezonde balans tussen arbeid en ontspanning, tussen werk en privé. Het is dus de bedoeling dat je ze echt op tijd opneemt. Om die reden verlopen de wettelijke vakantiedagen eerder dan de bovenwettelijke en mag je ze niet uit laten betalen.
Naast feestdagen en vakantiedagen kan het ook zijn dat je om een heel specifieke reden een vrije dag nodig hebt. In je cao, arbeidsovereenkomst of bedrijfsreglement staat of je dan recht hebt op bijzonder (buitengewoon) verlof. Bijzonder verlof is niet wettelijk geregeld. Wanneer dit verlof mogelijk is, hoe lang het duurt en of het verlof betaald of onbetaald is kun je dus in je cao terugvinden of even bij je leidinggevende navragen. Bijzonder verlof kan gelden voor:
Daarnaast bestaat er ook nog iets als calamiteitenverlof voor zeer dringende, onverwachte of bijzondere persoonlijke situaties. Dit verlof kan van een paar uur tot een paar dagen duren, afhankelijk van de situatie. Je krijgt dan gewoon je salaris doorbetaald.
Er geldt geen onvoorwaardelijk recht op doktersbezoek. Meestal is de afspraak dat werknemers zo veel mogelijk in hun vrije tijd naar de dokter of tandarts gaan. Als doktersbezoek buiten werktijd niet mogelijk is, kun je recht hebben op kort verzuim, maar check dit even bij je leidinggevende.
Als je onder werktijd een zwangerschapscontrole hebt dan heb je wel recht op verlof. Je hoeft geen vakantie-uren op te nemen. Ook wordt je loon doorbetaald tijdens dit zwangerschapsonderzoek en de reistijd. Dit is geregeld in de arbeidstijdenwet.
Wil je meer weten over arbeidsvoorwaarden? Lees dan hier verder.
