Of je nu net aan het werk bent of al jaren in het vak zit, het hebben van de juiste competenties is de sleutel tot succes in je carrière. Maar wat zijn competenties eigenlijk? In dit artikel gaan we hier dieper op in en geven we voorbeelden van competenties die je kunnen helpen om uit te blinken in je werk.
Competenties vertellen eigenlijk in een paar kernwoorden wat jouw sterke punten zijn, waarmee je je onderscheidt en waarmee je kan aantonen dat je geschikt bent voor een bepaalde functie. Voor sommige competenties heb je al aanleg en andere kun je verder ontwikkelen.
Er is een verschil tussen competenties en vaardigheden, hoewel deze termen soms door elkaar worden gebruikt. Competenties zijn de combinatie van kennis, vaardigheden en persoonlijke eigenschappen die nodig zijn om een bepaalde taak of functie effectief uit te voeren.
Vaardigheden aan de andere kant, zijn de specifieke acties, praktische handelingen en technieken die worden gebruikt om een taak uit te voeren. Vaardigheden kun je aanleren en verbeteren door te oefenen.
Er bestaan ontzettend veel verschillende competenties. Teveel om ze hier allemaal te benoemen. Daarom zetten we een aantal voorbeelden van veelgevraagde competenties op een rij. Ondanks dat we niet álle competenties noemen, is het een lange lijst. Liever verder lezen over waarom competenties belangrijk zijn of welke competenties belangrijk zijn voor jou? Spring hier in één klik verder.
Aanpassingsvermogen
Doelmatig blijven handelen in een nieuwe situatie. Hieronder valt ook het makkelijk schikken naar nieuwe verantwoordelijkheden en mensen.
Adviseren
Het aanbevelen van, en voorlichten over een product of dienst. Dit kan ook betrekking hebben op het geven van raad bij situaties of over personen.
Analyseren
Hierbij horen onder andere het scheiden van feiten en meningen, verbanden leggen tussen problemen, hypotheses stellen en het goed kunnen indelen van informatie in relevante categorieën.
Anticiperen
Vooruitkijken naar en het herkennen van toekomstige situaties en hiermee rekening houden in het nu. Zo nodig ook het nemen van preventieve maatregelen vooruitlopend op de toekomst.
Assertiviteit
Het opkomen voor je eigen mening, rechten, standpunten en belangen zonder hierbij een agressieve benadering te gebruiken.
Betrokkenheid
Het gevoel hebben je te identificeren met de situatie en/of organisatie waardoor vaak extra inspanning geleverd wordt in het belang van deze situatie of organisatie.
Betrouwbaarheid
Een persoonlijkheid waar mensen vertrouwen in hebben en waarbij informatie goed geborgd is.
Commercieel inzicht
Inzicht in de werking van de markt en hoe hier maximaal van geprofiteerd kan worden.
Creativiteit
Originele ideeën, oplossingen en methoden creëren. Hieronder valt ook het bedenken van nieuwe toepassingen voor ideeën die oorspronkelijk betrekking hadden op iets anders.
Detailgericht
Nauwkeurig op kleine details letten. Bijvoorbeeld de interpunctie in schriftelijke communicatie of het in acht nemen van alle kleine variabelen bij het nemen van beslissingen.
Doelgerichtheid
Gestructureerd een vooraf bepaald resultaat proberen te behalen. Goed geformuleerde doelen worden dusdanig beschreven dat ze zowel motiveren als goed meetbaar zijn.
Doorzettingsvermogen
Intensief bezig kunnen zijn met een taak of doel en volhouden om deze af te maken.
Empathie
Het inlevingsvermogen in de gevoelens van een ander.
Feedback geven
Het geven van een genuanceerde evaluerende reactie naar aanleiding van een situatie of vertoond gedrag, vaak in de vorm van opbouwende kritiek.
Flexibiliteit
Een meegaande houding ten opzichte van veranderingen en je snel aan kunnen passen aan deze veranderingen. Denk hierbij aan werktijden, taken en het gedrag van anderen in je omgeving.
Initiatief nemen
Uit eigen beweging starten met werkzaamheden, het zelf uitwerken en in gang zetten van ideeën of signaleren van problemen en deze direct oplossen.
Integriteit
De competentie waarbij je handelen altijd wordt geleid vanuit de gestelde normen en waarden binnen de kaders van de functie of die van jezelf.
Klantgerichtheid
Oog hebben voor de wensen, behoeften en het gemak van klanten en hier goed op in kunnen spelen.
Kritisch denken
Op een efficiënte manier situaties analyseren en informatie beoordelen, waarbij je duidelijk onderscheid maakt tussen feiten en emotie.
Kwaliteitsgerichtheid
Actief een hoge kwaliteit nastreven en deze waarborgen.
Leervermogen
Het vermogen om nieuwe informatie op te nemen, te verwerken en deze vervolgens effectief toepassen op werksituaties. Leervermogen heeft in veel gevallen betrekking op de snelheid waarmee informatie wordt opgenomen en op de mate waarin iemand in staat is te leren van eerder gemaakte fouten.
Leiderschap
Initiatief en verantwoordelijkheid op je nemen om zo, met een groep mensen onder jouw leiderschap, strategische veranderingen te realiseren.
Motiveren
Mensen zodanig stimuleren dat zij het maximale uit hun capaciteiten halen.
Observatievermogen
Bewuste, gerichte, nauwkeurige en objectieve waarneming voor langere tijd, van gedrag of situaties, om zo tot een goed oordeel te komen.
Omgaan met druk
Prestaties en gedrag lijden niet direct onder stressvolle werkomstandigheden.
Oplossingsgerichtheid
Op een besluitvaardige manier zoeken naar oplossingen, rekening houdend met achterliggende problemen. Niet denken in problemen, maar in oplossingen voor problemen
Organisatietalent
Activiteiten of evenementen goed kunnen plannen, in werking zetten en coördineren.
Oriëntatievermogen
Het vermogen om goede informatie te verzamelen en zo tot een goed gefundeerde mening komen.
Overtuigingskracht
Anderen kunnen overtuigen van jouw ideeën of standpunten.
Samenwerken
Bijdragen aan een gezamenlijk resultaat door een optimale afstemming tussen de individuele kwaliteiten en de gezamenlijke belangen.
Stressbestendigheid
Prestaties en gedrag lijden niet snel onder stressvolle omstandigheden. Mensen die erg stressbestendig zijn, kunnen zelfs extra energie krijgen van stressvolle situaties.
Er zijn twee momenten waarop concreet naar je competenties gekeken wordt: als je gaat solliciteren en als je voor je werk een persoonlijk ontwikkelplan (POP) maakt. In beide gevallen is het voor jezelf én je (toekomstige) werkgever belangrijk dat je weet waar je goed in bent en waar je je nog in kunt verbeteren.
Tijdens een sollicitatiegesprek vragen ze vaak naar je competenties om te zien of je geschikt bent voor de baan. Zo kan een werkgever vragen of je zelfstandig kunt werken of juist een teamplayer bent. En bij een POP laat je met je competenties zien dat je goede zelfkennis hebt en proactief bent in je ontwikkeling. Zo kun je aangeven dat je bijvoorbeeld meer leiding wil geven of je stressbestendigheid wil verbeteren.
En misschien wel de belangrijkste reden: competenties ontwikkelen zorgt ervoor dat je werk uitdagend blijft en je zo nieuwe kansen voor jezelf ontwikkelt.
De grote diversiteit aan competenties roept natuurlijk vragen op. Zoals: ‘welke competenties zijn nou echt belangrijk?’. Deze vraag lijkt moeilijk te beantwoorden. Toch is er wel degelijk een antwoord op te geven. Als je de vraag wat minder algemeen stelt.
Competenties zijn namelijk persoonsgebonden. Jouw loopbaan en ambities staan centraal. De competenties die voor jou echt belangrijk zijn hebben nut voor jouw dromen. Het is daarom eerst belangrijk om duidelijk te hebben wat je wil. Waar wil je werken en in wat voor functie? Dan pas kun je gaan kijken naar de competenties die belangrijk zijn voor jouw loopbaan.
Dat er veel verandert in onze wereld dat ziet iedereen. Beroepen verdwijnen of veranderen maar er komen ook nieuwe beroepen bij. Zeker met de komst van AI. Deze veranderende en nieuwe banen vragen om andere competenties. En aan die competenties wil je natuurlijk werken.
Voorbeelden van veelgenoemde competenties voor de toekomst zijn: klantgerichtheid, goed kunnen samenwerken, probleemoplossend werken, sociale intelligentie, zelfredzaamheid, analytisch vermogen, begrip van nieuwe media, gedrevenheid, multidisciplinariteit en creativiteit. Maar vergeet vooral flexibiliteit niet. Want met een flinke dosis flexibiliteit ben jij in staat om je aan de veranderende wereld aan te passen.
Uit onderzoek gebaseerd op een analyse van zo’n 15.000 assessments, blijkt dat werkgevers een duidelijke voorkeur hebben voor vijf specifieke competenties. De huidige top vijf van meest gevraagde competenties ziet er als volgt uit:
